Casestudie

Minder zwerfafval door een bijzondere prullenbak

In de wijk Kerckebosch in Zeist zorgden jongeren na schooltijd voor overlast door afval achter te laten op het speelterrein van een basisschool, wat leerkrachten extra werk bezorgde. Deze casestudie beschrijft een interventie gericht op het stimuleren van schoon gedrag. Tijdens de analyse kwamen verschillende obstakels naar voren die het vertonen van het gewenste gedrag moeilijker maakten. Zo voelden jongeren zich onder andere niet verbonden met de omgeving en waren er niet genoeg mogelijkheden om afval weg te gooien. Ellen bedacht hiervoor een bijzondere oplossing die jongeren wél motiveerde om hun afval in de prullenbak te gooien.

Alumnus

In het kort

Het probleem

In de wijk Kerckebosch in Zeist ligt een basisschool met een open speelterrein, dat na schooltijd vaak door jongeren wordt gebruikt. Hoewel dit op zich geen probleem is, zorgt het achterlaten van zwerfafval voor vieze situaties voor de kinderen en extra werk voor de leerkrachten die ’s ochtends de rommel moeten opruimen. Tijdens dit onderzoek heeft Ellen gekeken hoe ze ervoor kan zorgen dat jongeren hun afval in de prullenbak gooien.

De oplossing

Tijdens de analyse kwamen verschillende factoren naar voren die een rol spelen bij dit probleem. Zo voelden jongeren zich onder andere niet verbonden met de omgeving en waren er niet genoeg mogelijkheden om afval weg te gooien. Ellen bedacht hiervoor een bijzondere oplossing: Een prullenbak die je eigen gekozen muziek afspeelt op het moment dat je iets weggooit.

Dit werkte belonend en motiveerde jongeren om hun afval weg te gooien. Lees alles over deze oplossing en de andere oplossingen die Ellen bedacht voor de opdrachtgever!

"Tijdens de opleiding stopte ik met mijn baan en begon ik mijn eigen bedrijf. Het leuke is dat ik de casus na de opleiding verder heb uitgewerkt in mijn eerste betaalde klus."

- Ellen van Roij, Een Zaak van Gedrag

Het probleem

In de wijk Kerckebosch in Zeist staat een basisschool met een mooi open speelterrein. Een prachtige, bosrijke plek die na schooltijd graag gebruikt wordt door jongeren om te hangen. Dat is op zich geen probleem, maar helaas zorgde het zwerfafval dat zij achterlieten wel voor vieze situaties voor de kinderen én extra werk voor de leerkrachten om de rommel ’s ochtends op te ruimen.

Hoe krijgen we het voor elkaar om jongeren hun afval in de prullenbak te laten gooien?

De analyse

Onderzoek liet verschillende drijfveren, weerstanden en omgevingsfactoren zien die een rol bleken te spelen bij het vervuilgedrag van deze jongeren.

Vervuilende norm
Onder de jongeren is het ‘normaal’ om afval op de grond te gooien.
Weinig verantwoordelijkheidsgevoel in de groep
Vaak zijn het grotere groepen, vooral in de zomer, en dan versplintert het verantwoordelijkheidsgevoel om op te ruimen.
Geen verbondenheid met de locatie
De groepen jongeren die hangen op het schoolplein hebben geen binding met de basisschool en komen vaak niet eens uit Zeist.
Gevoel van anonimiteit en gebrek aan sociale controle
Het schoolplein ligt beschut tussen de bomen, is ’s avonds niet verlicht en er komen weinig andere mensen.
Gemakzucht en energiebesparing
Mensen zijn dol op gemak en pubers al helemaal.
De basis was niet op orde op het schoolplein
Er waren geen zichtbare, beschikbare prullenbakken waar het vuil in weggegooid kon worden.

De interventie

De volgende stap was om met een interventie in te spelen op deze factoren om schoon gedrag te stimuleren.

De omgeving
Als eerste moesten we de omgeving zo inrichten dat het goed en makkelijk weggooien van afval mogelijk is. Daarom plaatsten we voldoende, felgroene prullenbakken op logische plekken en dichtbij de banken.

Prompts
Door middel van prompts gebaseerd op emoticons werden jongeren getriggerd om afval weg te gooien.

Anonimiteit verminderen
We verlaagden het gevoel van anonimiteit door op het terrein een lamp op te hangen met een bewegingssensor.

Sociale controle verhogen
We hebben het gevoel van sociale controle vergroot door een banner op te hangen met daarop een foto van een aantal mensen die het terrein ‘bekijken’. Uit onderzoek blijkt namelijk dat niet alleen echte mensen, maar ook foto’s van mensen of ogen, het gevoel van sociale controle vergroten.

Beloning
De applaudisserende handjes én een speciaal ontworpen ‘speaker-prullenbak’ zorgden voor een extra beloning voor de jongeren. Zodra ze afval weggooiden, konden ze 10 minuten lang luisteren naar hun favoriete muziek via de boxen in de prullenbak.

Trots op het resultaat

“De samenwerking met Ellen heeft een creatieve en positieve invulling gegeven aan een vraagstuk waar we eerder vooral veel tijd kwijt waren aan het corrigeren van de problemen.” – aldus de opdrachtgever.

Mijn ervaring bij de Behavior Change Academy

Ik vind de combinatie tussen psychologie en communicatie superleuk. Door de opleiding heb ik alle tools in handen gekregen om van een vraagstuk tot een gedragsinterventie te komen die werkt. Hierdoor heb ik een fundament geleerd waarmee ik communicatie- en gedragsvraagstukken gedegen en goed kan aanpakken vanuit mijn eigen bedrijf Een Zaak van Gedrag.

Meer weten over de Postacademische opleiding tot Gedragsverandaar?

Onze 9-daagse Postacademische opleiding, geleid door topexperts, biedt essentiële inzichten en technieken voor het realiseren van gedragsverandering.

Opleidingsoverzicht

Casestudie

Minder zwerfafval door een bijzondere prullenbak

Alumnus

In het kort

Het probleem

De oplossing

Het probleem

De analyse

De interventie

Trots op het resultaat

Mijn ervaring bij de Behavior Change Academy

Meer weten over de Postacademische opleiding tot Gedragsverandaar?

© 2023 Copyright Behavior Change Academy